Wanneer zwangerschapstest doen? | Wij leggen het uit (2024)

Ben ik zwanger of niet? Wanneer je vermoedt dat je zwanger bent, is het moeilijk om nog aan iets anders te denken. Een zwangerschapstest kan dan duidelijkheid geven.

Misschien vraag je je af hoe snel je kan je zien of je zwanger bent met een test? Kan je ook te vroeg testen? En waar moet je verder nog rekening mee houden? Lees vooral verder om een antwoord te krijgen op deze (en een hoop andere!) vragen rondom het doen van een zwangerschapstest.

Hoe werkt een zwangerschapstest

De zwangerschapstesten die je zelf thuis kunt doen, werken in principe allemaal op dezelfde manier: de zwangerschapstest meet de aanwezigheid van het zwangerschapshormoon hCG in je urine. Dat klinkt heel simpel, toch is het wel belangrijk een aantal dingen te weten zodat je de test op het juiste moment doet en dus een betrouwbare uitslag krijgt.

Zwangerschapshormoon hCG

Na de bevruchting wordt het zwangerschapshormoon, oftewel hCG, aangemaakt. Door dit hormoon vindt er geen eisprong meer plaats en kan een goede innesteling van de bevruchte eicel plaatsvinden.

hCG is ook verantwoordelijk voor veel van de kwaaltjes waar sommige vrouwen last van hebben, vooral tijdens het begin van de zwangerschap.Bij 12 weken zwangerschap bereikt de hoeveelheid hCG een piek, waarna het wat afneemt.

Een zwangerschapstest meet de aanwezigheid van dit hormoon in je urine. In de eerste twee weken na de bevruchting is de hoeveelheid hCG te laag om door een zwangerschapstest gemeten te kunnen worden. Dit is dan ook de reden dat je een zwangerschapstest niet te vroeg moet doen. Je hebt dan kans dat er nog niet genoeg hCG in je urine zit om een positieve test te krijgen. In dat geval krijg je een negatieve uitslag, terwijl je later toch zwanger blijkt te zijn.

Vanaf twee weken na de bevruchting is er genoeg hCG in je urine aanwezig, zodat een zwangerschapstest dit kan detecteren. Dit komt overeen met de dag van je verwachte menstruatie.

We hebben een apart artikel geschreven over alle zwangerschapssymptomen die er zijn, ook interessant om even te lezen.

Verwachte menstruatie

Wanneer doe je nu een zwangerschapstest? Het is dan belangrijk te weten wanneer je verwachte menstruatie zou zijn. Dit hang natuurlijk af van je cyclus en de datum van de laatste menstruatie.

Wanneer je dit weet, en je hebt een regelmatige cyclus, is het vrij makkelijk om te bepalen vanaf welke dag je een test kunt doen. Dit is vanaf de eerste dag dat je verwachte menstruatie uitblijft.

Het kan ook zijn dat je een onregelmatige menstruatiecyclus hebt, of niet precies weet wanneer je voor de laatste keer ongesteld was. Dit maakt het moeilijker om te bepalen wanneer je ongesteld moet worden en je dus een zwangerschapstest kunt doen.

In het geval van een onregelmatige cyclus, ga je uit van de langste cyclus die je de afgelopen zes maanden hebt gehad. Tel daarbij een dag op, en vanaf dan kun je een test doen.

Wanneer je de datum van je laatste menstruatie niet meer weet, kun je ongeveer 19 dagen na de laatste keer onbeschermde seks een zwangerschapstest doen.

Overtijd

Vanaf de dag dat je menstruatie uitblijft, ben je officieel ‘overtijd’. In principe geldt dat hoe langer je overtijd bent, hoe betrouwbaarder de uitslag van de zwangerschapstest zal zijn. Dit is omdat het hCG niveau steeds toeneemt en dus beter meetbaar is.

In sommige gevallen kan het zijn dat je overtijd bent zonder dat er sprake is van een zwangerschap. Oorzaken daarvan zijn bijvoorbeeld ziekte, stress of reizen. Ook wanneer je nog borstvoeding geeft, of niet zolang geleden bevallen bent, kan je menstruatie langer uitblijven.

Een vroege zwangerschapstest doen

De meeste zwangerschapstesten kun je dus doen vanaf de eerste dag dat je overtijd bent. Maar wat als je al eerder vermoedt dat je zwanger bent? Of misschien kun je echt niet wachten! Kun je een vroege zwangerschapstest doen, voordat je ongesteld moet worden?

Dit is inderdaad mogelijk met een speciale vroege zwangerschapstest. Deze early zwangerschapstesten zijn ook verkrijgbaar bij de drogist, en kun je gebruiken voordat je overtijd bent. Deze testen zijn extra gevoelig en kunnen het zwangerschapshormoon daarom al eerder opsporen in de urine dan standaard testen.

Hoe snel kun je zien of je zwanger bent?

Het kan zijn dat je meteen het gevoel hebt dat het ‘raak’ is. Kun je dan een dag of twee later een zwangerschapstest doen? Helaas is dat toch iets té vroeg. Zelfs wanneer je een speciale, vroege zwangerschapstest gebruikt, kan deze op zijn vroegst vier à vijf dagen voordat je menstruatie uitblijft een zwangerschap detecteren.

Met een bloedtest kun je nog iets sneller zien of je zwanger bent, zo’n 8 dagen na de eisprong. Hiervoor moet je alleen wel naar de huisarts, en daar zal in de meeste gevallen geen aanleiding voor zijn. Je moet toch even geduld hebben dus!

Kun je een zwangerschapstest te vroeg doen?

Ja, dat kan zeker. Zoals we gezien hebben, kun je de standaard test pas doen vanaf de eerste dag dat je overtijd bent. Wanneer je de test eerder doet, kan deze waarschijnlijk het zwangerschapshormoon nog niet detecteren.

Maar ook een vroege zwangerschapstest kun je dus te vroeg doen. Wanneer je deze test eerder doet dan vijf dagen voor je verwachte menstruatie, zal ook deze extra gevoelige test het hCG in je urine niet kunnen detecteren. Je krijgt dan geen positieve test, terwijl je misschien wel zwanger bent.

Hoe betrouwbaar zijn vroege zwangerschapstesten

Het voordeel van vroege zwangerschapstesten is dus dat je er voor je dag dat je ongesteld zou moeten worden al achter kunt komen of je zwanger bent. Het nadeel van deze testen is dat ze toch iets minder betrouwbaar zijn vergeleken met een test die je uitvoert wanneer je overtijd bent.

Een andere mogelijkheid is dat een vroege zwangerschapstest wel aangeeft dat je zwanger bent, maar dat je toch ongesteld wordt. In dit geval was de zwangerschap niet sterk of gezond genoeg om door te zetten. Je zou deze zwangerschap waarschijnlijk niet hebben opgemerkt wanneer je niet getest had. Voor sommigen is deze mogelijke teleurstelling een reden om geen vroege test te doen.

Als je toch al hebt getest en je deze test geeft aan dat je zwanger bent, komt de volgende vraag, waar we een uitgebreid artikel over geschreven hebben: “Zwanger en nu?”

Hoe zwangerschapstest doen

Je denkt dat je zwanger zou kunnen zijn en hebt het juiste moment voor een test vastgesteld. Waar moet je dan verder aan denken wanneer je een zwangerschapstest doet? Kies dan een test die voor jou het prettigst is en verzeker jezelf ervan dat je weet hoe en op welk moment je hem moet uitvoeren. We zetten het belangrijkste even voor je op een rijtje:

Soorten zwangerschapstesten

In principe zijn alle testen 99% betrouwbaar vanaf de eerste dag dat je overtijd bent. Daarbij maakt het niet uit of je een goedkope test hebt, of een duurdere. Toch zijn er wat kleine verschillen tussen testen, en dan met name hoe je ze uitvoert of afleest.

Welke soort je ook kiest, let er wel op dat hij een geldige houdbaarheidsdatum heeft, en dat je de test correct uitvoert, volgens de gebruiksaanwijzing.

Een midstream test werkt door het uiteinde van een staafje een aantal seconden in je urinestraal te houden. Let erop dat er geen urine in het aflees venster komt. Hierna plaats je de dop weer op het uiteinde en leg je de test op een vlak oppervlak neer. Wanneer er een controlestreepje verschijnt, is de test goed uitgevoerd en kun je binnen een paar minuten de uitslag aflezen. Bij een streepje is de uitslag negatief, en bij twee streepjes is de uitslag positief

Digitale zwangerschapstesten zijn eigenlijk hetzelfde als een midstream test, alleen lees je de uitslag anders af. In plaats van één of twee streepjes, verschijnt er bij deze test een digitale plus of min, of de woorden ‘zwanger’ of ‘niet zwanger’. Dit kan het aflezen van de uitslag makkelijker maken. Ook geeft een digitale zwangerschapstest soms een indicatie over hoeveel weken je zwanger bent.

De simpelste en goedkoopste test is een zwangerschapstest met strip of dipstick test. Hiervoor vang je urine op in een schoon bakje en dompel je de strip aan het uiteinde tot aan het streepje onder. Ook hier plaats je hem daarna op een droge, vlakke ondergrond en check je dat het controlestreepje verschijnt. Na een paar minuten kun je dan zien of er een tweede streepje is verschenen of niet.

Als laatste is er de test met cassette. De test werkt ook door eerst urine op in een bakje op te vangen. Gebruik daarna het bijgeleverde pipetje om wat urine in de cassette te druppelen. Het wachten op en aflezen van de uitslag werkt dan hetzelfde als bij de test met strip.

Op welk tijdstip kun je het beste een zwangerschapstest doen?

Wanneer je wacht met het doen van een test totdat je een paar dagen overtijd bent, maakt het in principe niet uit op welk moment van de dag je deze doet. De hoeveelheid hCG moet dan voldoende zijn om gemeten te kunnen worden. Hoe langer je overtijd bent, hoe meer hCG er in je urine aanwezig zal zijn.

Doe je een vroege zwangerschapstest, dan is het aan te raden om de test ’s ochtends uit te voeren met de eerste ochtendurine. In ochtendurine is namelijk het zwangerschapshormoon geconcentreerder aanwezig. Zo vergroot je de kans op een betrouwbare uitslag. Ook wanneer je nog maar net overtijd bent, gebruik dan voor de zekerheid ochtendurine.

Op welk tijdstip je de test ook doet, let er wel op dat je voor die tijd niet teveel drinkt. Dit zorgt er voor dat je urine wat verdund is en de concentratie hCG zal dan lager zijn. De test het kan in dat geval niet altijd opsporen.

Uitslag zwangerschapstest aflezen

Bij alle soorten zwangerschapstesten kun je na een aantal minuten de uitslag aflezen. Op de gebruiksaanwijzing kun je precies zien hoeveel minuten dat zijn. Bij veel testen kun je de uitslag zien aan het al dan niet verschijnen van een tweede streepje.

Het kan zijn dat er wel een tweede streepje verschijnt, maar dat deze erg licht van kleur is, veel lichter dan het controlestreepje. Ook in dat geval betekent het dat je een positieve zwangerschapstest hebt en dus zwanger bent!

Heb je een digitale test gedaan? In dat geval kun je uitslag makkelijk zien in het venster, waar ‘zwanger’ of ‘niet zwanger’ verschijnt zodat het duidelijk is wanneer de test positief is, of niet.

Kan de uitslag verkeerd zijn?

Ondanks dat zwangerschapstesten erg betrouwbaar zijn als je ze op het juiste moment doet, kan het in een enkel geval zijn dat de uitslag niet klopt.

Wanneer je in de afgelopen weken een bevalling, miskraam of afgebroken zwangerschap hebt gehad, kan het zijn dat er nog zwangerschapshormoon aanwezig is in je urine. Je kunt dan een positieve uitslag krijgen, terwijl er geen sprake is van een nieuwe zwangerschap.

Ook wanneer de zwangerschapstest negatief is, kan de uitslag kan soms verkeerd zijn. Als je een vals negatieve uitslag krijgt, heeft dit er meestal mee te maken dat de hoeveelheid zwangerschapshormoon hCG nog te laag is. Misschien heb je de test iets te vroeg uitgevoerd. Ook kan de hoeveelheid hCG die je lichaam aanmaakt individueel iets verschillen. Herhaal in dat geval de test na een paar dagen met ochtendurine.

Een negatieve zwangerschapstest

Is de test negatief? In de meeste gevallen kun je er dan vanuit gaan dat je niet zwanger bent. Vaak zul je binnen een paar dagen ongesteld worden. Mocht je niet ongesteld worden en twijfel je aan de uitslag, doe dan zoals gezegd na een aantal dagen nog een test. Blijft de test negatief en wordt je nog steeds niet ongesteld? Neem dan contact op met je huisarts.

Kijk je erg uit naar een zwangerschap? Dan kan een negatieve uitslag behoorlijk teleurstellend zijn. Of misschien vindt je het zelfs moeilijk te accepteren en blijf je hoop houden, tegen beter weten in. Geef jezelf in dat geval even de tijd om het te verwerken, en je partner natuurlijk ook. Ga er bijvoorbeeld lekker een middag tussenuit zodat je er even helemaal niet meer aan denkt dat je zwangerschapstest negatief is.

Een positieve zwangerschapstest

Is de zwangerschapstest positief? Dan mag je er vanuit gaan dat je inderdaad zwanger bent, gefeliciteerd! Een zwangerschap is een heel bijzondere periode en je zult vanaf nu een hoop voor te bereiden hebben.

Ook kun je alvast gaan nadenken wanneer je gaat vertellen dat je zwanger bent.

Als je zwanger bent, is het belangrijk om vanaf het moment van een positieve uitslag op een aantal dingen te letten, zoals het laten staan van alcohol en extra foliumzuur slikken, mocht je dat nog niet al doen. En als je nog niet gestopt bent met roken, dan is het nu het tijdstip aangebroken om korte metten te maken met deze verslaving.

Misschien vraag je je ook af wat je uitgerekende datum zal zijn. Wanneer je een digitale zwangerschapstest hebt gedaan, geeft deze soms aan hoeveel weken je ongeveer zwanger bent. Je het kunt ook heel makkelijk uitrekenen, door 40 weken te tellen vanaf de eerste dag van je laatste menstruatie.

Ook kun je vanaf nu op zoek gaan naar een verloskundige en een afspraak maken voor het eerste consult. Mocht je twijfels hebben over de juistheid van de uitslag, of onderliggende medische problemen hebben, neem dan contact op met je huisarts.

Terug naar het overzicht over ben ik zwanger