Wanneer doe je een zwangerschapstest en hoe werkt het? (2024)

Wat is een zwangerschapstest?

Een zwangerschapstest meet de aanwezigheid van het zwangerschapshormoon hCG in je urine. Je kan een zwangerschapstest eenvoudig zelf thuis doen. Meestal duurt het maar vijf minuten.

Wil je weten vanaf wanneer je een zwangerschapstest kan doen? Vul hieronder je gegevens in om erachter te komen.

Vanaf wanneer een zwangerschapstest doen?

Je kan een zwangerschapstest doen vanaf het moment dat je één dag overtijd bent. Dit is je NOD (‘Niet-ongesteldheidsdag’). Met een meer gevoelige (en vaak duurdere) test kan je al zo’n vier dagen eerder testen of je het hCG-hormoon in je bloed hebt. Zo’n vroege zwangerschapstest is wel iets minder betrouwbaar.

Wanneer je een te vroege zwangerschapstest doet, is de hoeveelheid hCG-hormoon in je urine nog te laag om te kunnen meten. Is de uitslag negatief (dus ‘niet zwanger’), maar denk je toch dat je zwanger bent? Test dan een paar dagen later nog een keer.

De belangrijkste reden om een zwangerschapstest te doen, is het uitblijven van je ongesteldheid. Dit is het bekende ‘overtijd zijn’. Andere redenen om een zwangerschapstest te doen, zijn:

• Je bent bezig om zwanger te worden.
• Je hebt seks gehad zonder voorbehoedsmiddelen.
• Je hebt last van zwangerschapssymptomen.

Vroege zwangerschapstesten

Een vroege zwangerschapstest is gevoeliger voor het hCG-hormoon dan een normale test. Doordat de test een kleinere hoeveelheid hCG kan meten, kan je deze al doen als je pas net zwanger bent.

Een nadeel hiervan is dat de kans in deze prille fase groter is dat er iets misgaat met het vruchtje. Wanneer dit gebeurt, verlies je het vruchtje. Zonder vroege test zou je waarschijnlijk niet eens merken dat je zwanger bent. Je merkt de ‘miskraam’ dan niet op en krijgt ook niet te maken met het verdriet ervan. Dit kan een reden zijn om geen vroege zwangerschapstest te doen.

Hoe werkt een zwangerschapstest?

In de basis werken alle zwangerschapstesten hetzelfde. Door een strip in je urine te houden kan je testen of je zwanger bent. Als je de test goed uitvoert, verschijnt er in ieder geval een controlestreepje. Ben je zwanger? Dan verschijnt er een tweede streepje. Bij sommige testen zie je in dit geval een plusje of het woord ‘zwanger’.

Twijfel je of je twee streepjes ziet, omdat het tweede streepje vaag is? Dan heeft de test toch hCG gemeten in je urine. De kans is dus groot dat je zwanger bent.

De volgende tips kunnen je helpen wanneer je een zwangerschapstest doet:

• Gebruik ochtendurine. Je kan iedere urine voor een zwangerschapstest gebruiken, maar ochtendurine is het meest geschikt. Het bevat namelijk de grootste hoeveelheid hCG.
• Drink van tevoren zo min mogelijk. Wanneer je vlak voor het testen veel drinkt, verdunt dit je urine. Dit kan het opsporen van het zwangerschapshormoon lastiger maken.
• Lees goed de gebruiksaanwijzing. De tijd dat je de test in de urine moet houden, verschilt per product. Dit geldt ook voor de tijd die je daarna moet wachten. Lees dus voor het testen goed de gebruiksaanwijzing door. Zo voorkom je fouten bij het aflezen van de test.
• Controleer de houdbaarheid. Een zwangerschapstest kan je meestal twee tot drie jaar bewaren. Wil je een test gebruiken die je nog in huis hebt? Controleer dan eerst de houdbaarheidsdatum.

Uitslag zwangerschapstest

De meeste merken zwangerschapstesten geven aan dat ze voor 99% betrouwbaar zijn. Een zwangerschapstest is dus niet 100% betrouwbaar. Hiervoor is een bloedtest bij je huisarts of een echo bij je verloskundige nodig.

Zwangerschapstest positief

Heb je een positieve zwangerschapstest in je handen? Dit betekent bijna altijd dat je zwanger bent. Toch is het mogelijk dat een positieve uitslag niet klopt. Dit kan de volgende oorzaken hebben:

• Je hebt de test niet goed uitgevoerd. Het is belangrijk om voor gebruik de bijsluiter van de test goed te lezen. Zo voorkom je dat je fouten maakt bij het testen.
• De zwangerschap is afgebroken. Na een miskraam of een abortus kan het tot negen weken duren voordat het zwangerschapshormoon uit je lichaam is. Dit kan ervoor zorgen dat je nog een tijdje positief test.
• Je gebruikt bepaalde medicijnen. Gebruik je medicijnen om je vruchtbaarheid te vergroten? Dan kan de hoeveelheid hCG in je bloed hoger zijn. Dit kan voor een positieve test zorgen zonder dat je zwanger bent. Ook andere medicijnen, zoals kalmerende medicijnen en medicijnen tegen epilepsie, kunnen dit effect hebben.
• Je leest de test te laat af. Meestal moet je de test aflezen binnen vijf minuten. Laat je de test langer liggen? Dan kan er een positieve uitslag verschijnen, terwijl je niet zwanger bent.

Zwangerschapstest negatief

Wanneer de zwangerschapstest negatief is, betekent dit meestal dat je niet zwanger bent. Maar ook een negatieve uitslag klopt soms niet. De volgende factoren kunnen de oorzaak zijn:

• Je hebt te vroeg getest. Wanneer je te vroeg een zwangerschapstest doet, is er nog niet voldoende hCG-hormoon aangemaakt. Denk je dat dit zo is bij jou? Herhaal de test dan een paar dagen later.
• Je hebt te veel gedronken. Veel drinken zorgt voor dunnere urine. Hierdoor kan er te weinig hCG in je urine zitten voor een positieve test. Je kan dit voorkomen door te testen met ochtendurine. Hier zit meestal meer hCG in.
• Je hebt de test niet goed uitgevoerd. Denk je dat dit gebeurd is? Kijk dan nog eens goed naar de gebruiksaanwijzing en probeer het als je wil opnieuw.

Soorten zwangerschapstesten

De meeste zwangerschapstesten werken op dezelfde manier. De test meet de hoeveelheid hCG in je urine. Daarna lees je op het display af of je zwanger bent of niet. Zwangerschapstesten kunnen op een paar punten van elkaar verschillen:

• De manier waarop de test in contact komt met urine
• De gevoeligheid van de test
• De manier waarop je het resultaat afleest

Midstream zwangerschapstest

Een midstream zwangerschapstest is de meest populaire test. Deze is erg eenvoudig in gebruik en het makkelijkst om af te lezen. Hoe werkt een midstream test?

1. Haal de beschermingskap van het einde van de test af en houd deze bij de hand.
2. Houd het vrijgekomen uiteinde van de test een aantal seconden (zie gebruiksaanwijzing) in je urinestraal. Let er hierbij op dat het uitleesvenster droog blijft. Natuurlijk kan je ook eerst in een schoon bakje plassen en hier de test in houden.
3. Plaats de beschermingskap weer over het uiteinde heen. Leg de test op een vlak oppervlak neer en wacht een aantal (zie gebruiksaanwijzing) minuten.
4. Er komt altijd een controlestreepje bij de ‘C’. Deze geeft aan dat de test werkt en niet kapot is. Zie je ook een streepje bij de ‘T’? De kans is groot dat je zwanger bent.

Een ander soort midstream test is de digitale zwangerschapstest. Deze voer je op dezelfde manier uit als een midstream test. Het voordeel van de digitale test is dat hij makkelijk af te lezen is. Je ziet geen streepjes, maar het uitleesvenster laat een tekst zien. Dit kan ‘zwanger’ of ‘niet zwanger’ zijn. Je hoeft dus niet te zoeken naar een (soms vaag) streepje. Daarnaast kan de test ook vertellen hoelang je ongeveer zwanger bent.

Een nadeel van de digitale test is dat deze duurder is. Ook bepaalt deze test je zwangerschapsduur meestal niet precies. Let er hierbij ook op dat de test laat zien hoeveel weken er voorbij zijn sinds de bevruchting. Je verloskundige en de zwangerschapskalender geven aan dat je twee weken langer zwanger bent. Deze beginnen namelijk met tellen vanaf de eerste dag van je laatste menstruatie.

Wil je precies weten hoe dit zit? Lees er dan meer over in het artikel over het zwangerschapsduurmysterie.

Zwangerschapstest met strip

Een zwangerschapstest met een strip, ook wel dipstick genoemd, is de meest simpele test. De test is minder populair dan een midstream test. Dit komt omdat het opvangen van de urine ingewikkeld kan zijn en omdat de testresultaten niet altijd duidelijk zijn. Zo werkt een zwangerschapstest met een strip:

1. Vang wat urine op in een schoon bakje.
2. Houd de onderkant van de strip hier enkele seconden (zie gebruiksaanwijzing) in. Let er hierbij op dat je de strip niet verder onderdompelt dan tot het streepje bij ‘MAX’.
3. Leg de strip op een droge, vlakke ondergrond en wacht enkele minuten (zie gebruiksaanwijzing).
4. Je ziet altijd een controlestreepje bij de ‘C’. Deze geeft aan dat de test werkt en niet kapot is. Komt er ook een streepje bij de ‘T’? Dan is de kans groot dat je zwanger bent.

Zwangerschapstest met cassette

Een zwangerschapstest met een cassette wordt niet vaak gebruikt. Ook bij deze test moet je eerst je urine opvangen in een bakje. Daarnaast mislukt deze test regelmatig, omdat er geen controlestreepje komt. Een zwangerschapstest met cassette werkt zo:

1. Vang wat urine op in een schoon bakje.
2. Leg de cassette op een vlakke tafel neer.
3. Gebruik het bijgeleverde pipetje om wat (zie gebruiksaanwijzing voor hoeveelheid) urine op te zuigen en in de cassette te druppelen.
4. Wacht een aantal (zie gebruiksaanwijzing) minuten.
5. Er verschijnt altijd een controlestreepje bij de ‘C’. Deze geeft aan dat de test werkt en niet defect is. Verschijnt er ook een streepje bij de ‘T’? Dan ben je waarschijnlijk zwanger.

Waar kan je een zwangerschapstest kopen?

Je kan een zwangerschapstest kopen bij iedere apotheek of drogist en bij sommige supermarkten. Ook kan je zwangerschapstesten online bestellen, onder andere bij bol.com. De prijs van een zwangerschapstest wisselt flink per merk, van zo’n €3 tot €20 per stuk.

Zwanger, en nu?

Heb je een positieve zwangerschapstest? Gefeliciteerd, je bent zwanger! Maak zodra je dit weet een afspraak met een verloskundige. Zij zal je vertellen hoe het nu verder gaat. Ook is het verstandig om je huisarts op de hoogte te brengen van je zwangerschap. Hij of zij kan hier rekening mee houden bij eventueel medicijngebruik.

Daarnaast is het belangrijk goed op je voeding en leefstijl te letten als je zwanger bent. Volg onder andere de adviezen hieronder op voor een gezonde zwangerschap:

• Slik foliumzuur en als je wil vitamine D.
• Eet gezond.
• Weet wat je niet mag eten.
• Drink geen alcohol.
• Rook niet.

Ben je benieuwd wanneer je bent uitgerekend? Bereken dan je uitgerekende datum met onze tool. Via de zwangerschapskalender kan je zien in welke week van je zwangerschap je zit. De kalender vertelt je wat er iedere week gebeurt met jou en het groeiende kindje in je buik.